تفاوت اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی

اظهارنامه مالیاتی چیست و چرا اهمیت دارد؟

اظهارنامه مالیاتی به زبان ساده، گزارشی رسمی از درآمد و هزینه‌های سالانه یک شخص یا شرکت است که به سازمان امور مالیاتی ارائه می‌شود. این سند نقش مهمی در تعیین میزان مالیات عملکرد دارد و تکمیل صحیح آن، جلوی جرایم مالیاتی سنگین را می‌گیرد.

چه صاحب یک فروشگاه کوچک باشید، چه مدیر یک شرکت بزرگ، شناخت تفاوت اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی برای مدیریت صحیح امور مالیاتی‌تان ضروری است.

اشخاص حقیقی و حقوقی چه تفاوتی دارند؟

🔹اشخاص حقیقی: اشخاص حقیقی همان افراد واقعی هستند که به‌صورت انفرادی و بدون ثبت شرکت، فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند؛ مثل پزشکان، فروشندگان، و مشاغل آزاد.

🔹اشخاص حقوقی: اشخاص حقوقی، سازمان‌ها یا شرکت‌هایی هستند که به‌طور رسمی ثبت شده‌اند و دارای هویت قانونی مستقل از افراد تشکیل‌دهنده خود هستند.

مهلت ارسال اظهارنامه

محاسبه مالیات عملکرد اشخاص حقیقی چگونه انجام می‌شود؟

بر اساس ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات اشخاص حقیقی – مانند صاحبان مشاغل – به صورت پله‌ای محاسبه می‌شود.

📌 محاسبه مالیات عملکرد

• اشخاص حقیقی: مالیات پلکانی ۱۵٪، ۲۰٪ و ۲۵٪ بر اساس درآمد مشمول
• اشخاص حقوقی: نرخ ثابت ۲۵٪ بر کل سود خالص

📌 مدارک مورد نیاز

• اشخاص حقیقی: اظهارنامه + دفاتر قانونی (بر اساس گروه شغلی)
• اشخاص حقوقی: اظهارنامه + ترازنامه + فهرست شرکا + گزارش سود و زیان

📌 نوع فعالیت و مسئولیت

• اشخاص حقیقی: مسئولیت مالی به‌صورت فردی
• اشخاص حقوقی: مسئولیت محدود به دارایی شرکت

همچنین، اگر مودی اظهارنامه خود را به‌موقع ارسال کند و نسبت به سال گذشته ۱۰٪ یا بیشتر افزایش درآمد داشته باشد، ممکن است تا ۵ واحد درصد از نرخ مالیاتی وی کاهش یابد (طبق تبصره ماده ۱۳۱).

مهلت ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی تا ۳۱ خرداد سال بعد است. برای برخی مشاغل، ارسال فرم تبصره ماده ۱۰۰ (مالیات مقطوع) نیز امکان‌پذیر است.

مالیات عملکرد اشخاص حقوقی چگونه محاسبه می‌شود؟

طبق ماده ۱۰۵، اشخاص حقوقی مانند شرکت‌ها موظف‌اند ۲۵٪ از سود خالص خود را به‌عنوان مالیات عملکرد پرداخت کنند. این سود، پس از کسر هزینه‌های قابل قبول، زیان‌های احتمالی و معافیت‌های قانونی از درآمد ناخالص به دست می‌آید.

مطابق ماده ۱۱۰، شرکت‌ها موظف‌اند تا ۴ ماه پس از پایان سال مالی (معمولاً تا ۳۱ تیر) اظهارنامه مالیاتی، ترازنامه، صورت سود و زیان و اسناد مربوطه را به سازمان امور مالیاتی ارسال کنند. در سال اول فعالیت نیز اطلاعات کامل سهام‌داران، میزان سهام و تغییرات حقوقی باید ارائه شود.

مقایسه مالیات اشخاص حقیقی و حقوقی به زبان ساده

شباهت‌های مهم بین اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی

با وجود تفاوت‌ها، شباهت‌های اساسی نیز وجود دارد:

✅ هر دو موظف به ارائه اظهارنامه در موعد مقرر هستند
✅ جریمه عدم ارسال برای هر دو گروه ۳۰٪ مالیات محاسبه‌شده است
✅ دیرکرد پرداخت مشمول جریمه ۲.۵٪ ماهانه می‌شود
✅ مودیانی که سه سال پیاپی اظهارنامه صحیح و بدون اعتراض ارائه دهند، مشمول جایزه خوش‌حسابی (۵٪ بازگشت مالیات) می‌شوند

چه زمانی فرم تبصره ماده ۱۰۰ را ارسال کنیم؟

برخی از اشخاص حقیقی با درآمد پایین یا مشاغل خاص، می‌توانند به‌جای اظهارنامه کامل، «فرم تبصره ماده ۱۰۰» را تکمیل کنند که روند ساده‌تری دارد. انتخاب بین فرم تبصره و اظهارنامه کامل، نیازمند مشاوره تخصصی است.

چرا شناخت تفاوت اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی اهمیت دارد؟

درک این تفاوت‌ها، به حسابداران، مدیران مالی و صاحبان کسب‌وکار کمک می‌کند:

• از جرایم مالیاتی پیشگیری کنند
• مدارک و اسناد لازم را به‌موقع آماده کنند
• از معافیت‌ها و مشوق‌های قانونی بهره‌مند شوند
• برای سال آینده برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری داشته باشند

​

خدمات مالیاتی ویژه اشخاص حقیقی و حقوقی در مؤسسه نساء قلی‌خانی

مؤسسه مالیاتی نساء قلی‌خانی با تجربه و تخصص در حوزه مالیات، آماده ارائه خدمات جامع به اشخاص حقیقی و حقوقی است، از جمله:

🔸بررسی کامل اظهارنامه پیش از ارسال
🔸تنظیم و ارسال اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی
🔸ارسال و تنظیم اظهارنامه
🔸بررسی اسناد و دفاتر قانونی
🔸آموزش و کوچینگ مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی
🔸مشاوره در انتخاب فرم تبصره ۱۰۰ یا اظهارنامه کامل
​🔸همراهی در سامانه‌های مالیاتی و سامانه مودیان

اگر درگیر پیچیدگی‌های مالیاتی هستید یا نمی‌دانید چه فرمی را باید تکمیل کنید، مشاوران ما آماده‌اند تا با بررسی دقیق پرونده شما، مسیر بهینه را پیشنهاد دهند. برای ثبت درخواست یا رزرو جلسه مشاوره، به nesagholikhani.com مراجعه کنید.

پرسش‌های پرتکرار درباره تفاوت اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی

۱. آیا همه اشخاص حقیقی باید اظهارنامه مالیاتی بدهند؟

بله مگر اینکه غیر مشمول باشند و یا فرم تبصره 100 رد کنند.

۲. نرخ مالیات اشخاص حقوقی همیشه ۲۵٪ است؟

بله نرخ مالیات اشخاص حقوقی بر اساس ماده ۱۰۵ ق م م ۲۵درصد است ولی در برخی موارد مثل موارد مندرج در ماده ۱۴۳ ق م م شرکتهای بورسی فرابورسی یا تعاونی ها از نرخ مالیات کمتری برخوردار هستند که در دوره اموزشی اظهارنامه اشخاص حقوقی مفصلا به تمام این موارد پرداختیم.

۳. اگر اظهارنامه را دیر ارسال کنم چه می‌شود؟

۳۰٪ جریمه غیرقابل‌بخشش به شما تعلق می‌گیرد و ممکن است مشمول بازرسی دقیق‌تری شوید.

۴. چطور متوجه شوم که اظهارنامه‌ام صحیح تنظیم شده؟

از خدمات بررسی نهایی مجموعه نساء قلی‌خانی استفاده کنید تا قبل از ارسال رسمی، تمامی ریسک‌ها شناسایی شوند.

سخن پایانی

اگر به‌دنبال درک بهتر و اجرای درست تکالیف مالیاتی هستید، شناخت دقیق تفاوت اظهارنامه اشخاص حقیقی و حقوقی برای شما حیاتی است. با آگاهی از تفاوت در مهلت‌ها، نرخ‌ها، اسناد و الزامات قانونی، می‌توانید با آرامش خاطر اظهارنامه خود را تکمیل و ارسال کنید.

اگر به دنبال راهی مطمئن برای تنظیم اظهارنامه و کاهش دغدغه‌های مالیاتی هستید، مجموعه «نساء قلی‌خانی» همراه مطمئن شماست.